متن کامل سخنرانی آقای محمد عظیمیان عضو محترم هیات مدیره و مسئول واحد حقوقی و معاضدت قضایی کانون سردفتران و دفتریاران در افتتاحیه ی مراسم انتخابات جامعه ی سردفتران و دفتریاران استان هرمزگان - پیاده شده از روی فایل صوتی -
هزینه های دفاتر اسناد رسمی در سال های اخیر یک ، دو و بلکه ده ها برابر شده.
بسم الله الرحمن الرحیم
.JPG)
با عرض سلام و ادب و احترام خدمت همکاران عزیز و گرامی . بنده هم به نوبۀ خود تشکر می کنم از حضور گرم مدیرکل محترم ثبت اسناد و املاک و هیئت همراهشان در جلسۀ همایش سردفتران و دفتریاران استان هرمزگان . همچنین از حضور صمیمانه ی شما همکاران عزیز خودم در این جمع حاضر باز هم سپاسگزارم . جناب آقای مدیرکل اشاره فرمودند به جایگاه دفاتر اسناد رسمی : بدون شک و تردید و بدون اغراق دفاتر اسناد رسمی بهترین و موفق ترین جایگاه در امر خصوصی سازی از سالیان گذشته است ؛ یعنی اگر امروز بخواهیم عنوان بکنیم موفق ترین بخش خصوصی سازی شده کدوم بخشه ؟ بدون شک و تردید نه اینکه بنده به عنوان سردفتر اعلام بکنم ، باید از دفاتر اسناد رسمی در بخش نام برد ، امیر خطیر حاکمیتیِ تنظیم سند به عهدۀ دفاتر اسناد رسمی است که انصافاً در سیر تاریخی با اعتمادی که به دفاتر اسناد رسمی شد ، دولت هم پاسخ این اعتماد خودش رو تا حال حاضر گرفته. خدماتی که دفاتر اسناد رسمی می توانند ارائه بکنند با عنایت به گسترۀ جغرافیایی که در تمام مراکز استان ، شهرستان ها و بخش ها مستقر هستند ، با حضور حداقل دو نفر متخصص ، فارغ التحصیل حقوق ، سردفتر و دفتریار قطعاً در ارائۀ خدمات از هر بخش خصوصی ای می توانند موفق تر عمل بکنند و انتظار می رود که دولت چنانچه سابق بر این اعتماد کرد بر دفاتر اسناد رسمی و مزد اعتماد خودش رو گرفت ، انتظار داریم مدیران استان ها هم این مراتب رو همانطور که بارها و بارها توسط اعضای کانون به سازمان منعکس شده ، انتظار ما این هستش که این شرایط هم توسط مدیران مجموعه به سازمان و نهادهای تصمیم گیر حتماً منعکس بشود . ولی در حوزۀ دفاتر اسناد رسمی در عین حال که این اعتماد باید بشود و نتیجۀ اعتماد رو هم دولت گرفته است ، دغدغه های خاصی هم دفاتر اسناد رسمی دارند که بدون شک و تردید هر روز دست به یقه و گریبانگیر ماست ، باهاش ارتباط صمیمی داریم . عضو محترم جامعه اشاره فرمودند ابتدا به بخش حق التحریر دفاتر اسناد رسمی و به ویژه حق التحریر تنظیم اسناد مربوط به اموال غیر منقول که باز هم در حضور مدیرکل محترم در عین حال که قطعاً خودشون اشراف دارند من هم دغدغه های خاطر همکارانم رو یک بار دیگر به سمع و نظر ایشون و از زبان ایشون انشاءالله به مجموعۀ سازمان ثبت هم منتقل بشود که یک بار دیگر من هم این تذکر را بدهم . حق التحریر دفاتر اسناد رسمی نه اینکه همکار من صرفاً به مناسبت دریافت وجوهی به عنوان حق التحریر اعتراض امروزش و اعتراض دیروزش صرفاً به این مناسبت نیست . هر چند حق التحریر حق دفتر اسناد ، حق سردفتر تنظیم کنندۀ سند هست ولی در حال حاضر این موجود نحیف روز به روز متأسفانه لاغرتر شده و برای همکاران من مشکلات عدیده ای ایجاد کرده . حق التحریر دفاتر اسناد رسمی رو همه تون مستحضرید که یک سیر تحولی داره ، یک سابقۀ تاریخی ای داره ، در گذر زمان به جای اینکه موضوع حق التحریر با عنایت به پیشرفت مقررات ، با عنایت به مشکلات عدیدۀ ایجاد شده جایگاه رفیع تری پیدا بکنه ، متأسفانه در سال های گذشته خیلی به فراموشی سپرده شده . شما همه تون مستحضرید که اگر به سیر تاریخی وجود حق التحریر در دفاتر اسناد رسمی اشاره بکنیم ، شاید برای نخستین بار در سال 1307 در قانـون دفـاتر اسنـاد رسـمی موضـوعی به نام حق التحریر منظور نظر قانونگذار قرار گرفت . در سال 1308 با نقض قانون 1307 ، حق التحریر به بوتۀ فراموشی سپرده شده . در سال 1310 قانون ثبت اسناد و املاک مصوب شد ، قواعد و مقررات قبلی رو ملغی اعلام کرد ولی به موضوع حق التحریر پرداخته نشد تا اینکه نهایت در سال 1316 با تصویب قانون دفتر اسناد رسمی ، انصافاً قانونگذار قدم مفید، مؤثر و به جایی برداشت ، حق التحریر دفاتر اسناد رسمی رو در عین حال که مصوب کرد در مادۀ 53 ، به مطلبی به نام حق الزحمۀ دفاتر اسناد رسمی هم اشاره کرد که الان دغدغۀ حال دفاتر اسناد رسمی است ؛ یعنی در سیر تحول قانونی، قواعد و مقررات قبلی ما علاوه بر دریافت حق التحریر در تنظیم سند ، حق الزحمه را هم قانونگذار تصریحاً مد نظر قرار داد و اشاره کرد که در تنظیم اسناد تخصصی ، تنظیم اسنادی که توسط سردفتر انجام می شود ، باید حق الزحمه ای با توافق طرفین علاوه بر حق التحریر به سردفتر پرداخت بشود . متأسفانه در سال 54 حق الزحمۀ دفاتر اسناد رسمی در مادۀ 50 قانون به فراموشی سپرده شد ، از جمله وجوهی که دفاتر اسناد رسمی برای تنظیم سند دریافت خواهند کرد ، حق التحریر بند یک مادۀ 50 و نهایت تا سال 1387 بر اساس مادۀ 58 آیین نامۀ دفاتر اسناد رسمی و با عنایت به نظریۀ کمیسیون حقوقی کانون سردفتران ، مأخذ وصول حق التحریر در دفاتر اسناد رسمی ارزش واقعی یا مبلغ واقعی ، مبلغ غیر ارزش معاملاتی ارائه شده توسط ادارات دارایی بود. متأسفانه در سال 1387 به نادرست تبصره ای به مادۀ 58 آیین نامه الحاق شد و اساس مشکلات برای دفاتر اسناد رسمی از سال 1387 ایجاد شد . من وارد جزئیات بحث نشم ، فقط سیرتحولی از موضوع حق التحریر رو اشاره کردم ، مدیر کل محترم ثبت استان هم این مطالب رو بارها و بارها از زبان شما شنیده اند ولی انصافاً جناب آقای مدیرکل ، همکاران گرامی : جمع ، جمع حقوقی است . باید تحلیل بکنیم که آیا به هر حال ماده ای به نام مادۀ 58 آیین نامۀ دفاتر اسناد رسمی ، مادۀ 58 آیین نامۀ منسوخه ، تبصرۀ الحاقی ، تنظیم سند با صحیح بودن تمام ارکان سند به استثنای بهای سند آیا شرایط خوبی رو برای همکار سردفتر من ، برای جامعه ایجاد کرده است یا خیر ؟ آیا مشکلات متعددی که مدیرکل اشاره فرمودند در تنظیم اسناد قولنامه ، در تنظیم اسناد مبایعه نامه اساس اختلاف شده است در دفاتر رسمی ، آیا وجود این رقم نامأنوس و نامیمون در تنظیم اسناد باز هم اختلاف ها را از بین برده ؟ که از بین نبرده . سربسته : هزینه های دفاتر اسناد رسمی در سال های اخیر یک ، دو و بلکه ده ها برابر شده. انتظار می رود که یک بار همون طور که هیئت مدیرۀ کانون در قریب به یک ماه گذشته به ریاست محترم سازمان مراتب را منعکس کردند ، در سال گذشته به خدمت حضرت آیت‌الله لاریجانی منتقل کردند ، کمیته ای تشکیل دادند جهت رفع و رجوع این موضوع ولی متأسفانه تا به حال این نتیجه عاید نشده امروز ما انتظار داریم هم جناب مدیرکل عنایتی داشته باشند و هم همکاران ما در همایش قطعاً دیدگاه هاشون این هستش که برگردیم به قانون ، اونچه قانون تکلیف کرده است بر اساس قانون انشاءالله این موضوع رو سر و سامان بدهیم . این دغدغۀ خاطر اول دفاتر اسناد رسمی .
.JPG)
موضوع دومی هم که باز در حال حاضر مبتلابه هست ثبت آنی یا اجرای دستورالعمل نحوۀ استفادۀ دفاتر اسناد رسمی از سامانۀ ثبت الکترونیکی اسناد . چون اشاره کردند من هم پیرو فرمایش خودشون مطالب خیلی مختصری رو عرض کنم خدمت همکاران عزیزم : سردفتر اسناد رسمی که قطعاً باید محل اعتماد حاکمیت در امر حاکمیتی باشد ، در اجرای ماده 30 قانون دفاتر اسناد رسمی جزء در مواردی که تنظیم سند مخالف مقررات ، اخلاق حسنه و نظم عمومی است ، حق استنکاف از تنظیم سند را ندارد ولی امروز بارها و بارها شاهدیم دفتر اسناد رسمی و سردفتر اسناد رسمی عملاً امکان تنظیم سند در موارد متعددی ندارد . حالا بارها و بارها یا سیستم ثبت آنی پاسخگو نیست ، وی پی ان قطعه ، دستگاه پوز قطعه ، اخیراً که موضوع احراز هویت ثبت احوال هم اشاره شده ، ثبت احوال دچار مشکل هست ، خب اشاره شد قسمت اول قضیه ، اصل تنظیم اسناد در دفاتر اسناد رسمی با حق الزحمۀ واقعی دچار مشکل ، اون قسمت اولش اگر حل بشود که متأسفانه این چندین و چند سال حل نشده است ، قسمت دوم در اصل شده است قوز بالای قوز ، در اصل اتفاقی که افتاده است در حال حاضر سردفتر اسناد رسمی بعضاً احساس می کنه که سردفتر نیست ؛ یعنی به بنده و شما مراجعاتی صورت گرفته و شما امکان تنظیم سند ندارید ؛ یعنی ما عملاً سردفتر نیستیم . اگر همکاران من هم در مواردی دغدغه دارند ، در مواردی معترضند به ثبت آنی ، در اجرای ثبت آنی اگر نبود تعامل سازندۀ همکاران ما در دفاتر اسناد رسمی ، به اقرار معاونت محترم امور اسناد بدون شک و تردید ثبت آنی اجرایی نمی شد . تعامل سازندۀ همکاران من در اجرایی شدن ثبت آنی قطعاً قابل تقدیر و تشکره . اگر نبود اتفاق نمی افتاد پس با اصل اجرایی شدن موضوع ثبت آنی ، قطعاً همکاران ما مشکلی ندارند و در پاره ای از موارد خیلی هم تأیید کردند ولی انتقاداتی به این ثبت آنی وارد است که حالا در جمع مدیران استان خواهش و تمنای ما این است که همانطور که ما در سطح مرکز تلاش خودمون رو انجام می دیم باز هم توسط این مجموعۀ با حسن نیت مراتب باید به سازمان ثبت و مراکز تصمیم ساز به نحوی ارجاع داده بشه ، به نحوی منعکس بشه تا انشاءالله دغدغۀ خاطر همکاران من هم کمتر و کمتر بشه . من ابراز خوشحالی می کنم از تشکیل جامعۀ سردفتران و دفتریاران . کانون سردفتران مرکز به جِد پیگیر تشکیل کانون ها و جوامع سردفتری است . اگر کار و وظایف کانون سردفتران بیش از وزارتخانه نباشه کمتر از وزارتخانه نیست . قریب به 8000 سردفتر ، 8000 دفتریار با این توسعه در سراسر کشور قطعاً تمام مواردشون امکان اجرا شدن ، امکان حل و فصل مشکلات در کانون مرکز نیست ، به این مناسبت ما به عنوان کانون مرکز استقبال می کنیم از تشکیل کانون ها، تشکیل جامعۀ سردفتری و دفتریاری و قطعاً هر کمکی هم که از دست ما بربیاد برای رفع و رجوع شدن این مشکلات در خدمت تون خواهیم بود . من بیش از وقت تون رو نگیرم ، از همه تون کمال تشکر رو تقدیر فراوان دارم . والسلام و علیکم و الرحمه الله .