تازه های ثبت آنی
به حول و قوه ی الهی فرآیند الکترونیکی شدن تنظیم اسناد در دفاتر اسناد رسمی در حال تکوین است و فازهای مختلف این پروژه ی عظیم ملی به تدریج در حال پیاده سازی است و همانگونه که مطلعید اینک در مرحله ی حذف دفاتر جاری و استفاده از اسکنر اثر انگشت هستیم .
به نام خدا
تازه های ثبت آنی
با عرض سلام و ادای احترام به مراجعین محترم و خوانندگان گرامی بنچاق و تشکر و تقدیر از محبت بی دریغشان که عدد بازدید روزانه از سایت را بالغ بر 1000 نموده اند و اعتذار از تاخیر در ارائه ی گزارش و پاسخگویی به سئوالات ایشان در روزهای اخیر ، به اطلاع می رساند :
به حول و قوه ی الهی فرآیند الکترونیکی شدن تنظیم اسناد در دفاتر اسناد رسمی در حال تکوین است و فازهای مختلف این پروژه ی عظیم ملی به تدریج در حال پیاده سازی است و همانگونه که مطلعید اینک در مرحله ی حذف دفاتر جاری و استفاده از اسکنر اثر انگشت هستیم .
آنچه گذشت :
در قدم اول ، پنج دفترخانه در استان تهران ، از جمله دفتر 555 تهران به عنوان پایلوت انتخاب شدند و اسکنر اثر انگشت در این دفاتر نصب و راه اندازی شد . با استفاده از تجارب این دفاتر و برطرف شدن ایرادات گزارش شده ، استان زنجان و بعد استان های ایلام و قزوین و همدان تحت پوشش قرار گرفتند و هم اکنون استان های یاد شده از اسکنر برای ثبت اثر انگشت مراجعین استفاده می نمایند .
و بعد ...
دانسته ها و شنیده ها حکایت از آن دارد که :
به زودی استان های شمالی کشور ( گیلان ، مازندران ، گلستان ) به جمع استان های اسکنردار می پیوندند .
آئین نامه و شیوه نامه ی حذف دفاتر جاری که حاصل صد ها ساعت نفر مطالعه و بررسی در کارگروه های مختلف است ، آماده شده و پس از تائید ریاست محترم سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به محضر ریاست محترم قوه ی قضاییه ، جهت تصویب ارسال شده است .
یادآوری می نمایم که موضوع آئین نامه ی مزبور حذف دفاتر مختلف در ادارات ثبت و دفاتر اسناد رسمی و ثبت شرکتها می باشد و با توجه به تنوع و تکثر دفاتری که سال ها مورد استفاده بوده است ، صرف وقت بسیار و دقت فراوان می طلبید .
سئوالی که این روزها زیاد پرسیده می شود ، این است که دفاتر جاری چه وقت حذف می شود ؟
با توجه به قسمت اخیر ماده (7) قانون جامع حد نگار (کاداستر) کشور مصوب 12 بهمن 1393 که مقرر می دارد " با ایجاد دفاتر الکترونیک مذکور ، ثبت در دفاتر دست نویس منتفی و دفاتر الکترونیک جایگزین دفاتر موجود می شود " دفاتر جاری قطعا و یقینا حذف می شوند ولی اجرای آن نیاز به مقدمات فراوان دارد که در حال آماده سازی است و توصیه ی من صبوری توام با حوصله است .
ظرف دو ماه آینده ، یکی از استان های کشور ، پایلوت استفاده از دفاتر الکترونیک می شود و به این ترتیب گامی به جلو برداشته خواهد شد !
نکته ی قابل ذکر اینکه ثبت سند در دفاتر جاری در تمام دفاتر اسناد رسمی در سراسر کشور ، تا رسیدن به نقطه ی نهایی و طلایی ادامه دارد و هیچیک از استان هایی که پایلوت استفاده از اسکنر اثر انگشت و پایلوت استفاده از دفاتر الکترونیک خواهند شد ، از ثبت سند در دفاتر جاری معاف نخواهند بود .
همانگونه که تاریخ (1392/06/26) نقطه ی عطف تحولات سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و آغاز به کار سامانه ی ثبت الکترونیک اسناد در دفاتر اسناد رسمی است ، حذف دفاتر جاری در سراسر کشور نیز همزمان و در یک تاریخ خواهد بود .
سئوال دیگری که همواره از اینجانب پرسیده می شود اینکه : کدام اسکنر را بخریم ؟
مجموعه ی سئوال و جواب های بنچاق و مقالات منتشره و پاسخ تلفن های مکرر همکاران ، گواه این مدعاست که در راستای اهداف سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و کانون سردفتران و دفتریاران ، همواره اعلام شده است که شخص یا شرکت خاصی معرفی نخواهد شد و فقط مشخصات دستگاه های مورد نظر که توسط میان افزار به سامانه ی ثبت الکترونیک اسناد مربوط خواهند شد ، اعلام می گردد .
اینک و پس از فراخوان سازمان ثبت و معرفی اسکنرها و مقایسه ی آنها با یکدیگر و گزارش دفاتر پایلوت ، سه نمونه اسکنر که در ایندفتر نصب شده و مورد بهره برداری قرار گرفته و به راحتی با سامانه ی ثبت آنی در ارتباط است ، حضورتان معرفی می شود :
FUTRONIC
SUPREMA
VIRDI
کیفیت ، سرعت ، کارکرد و قیمت دستگاه های بالا تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند و هر سه نمونه ی فوق ، در طول ایامی که در ایندفترخانه مورد استفاده قرار گرفتند ، بدون ایراد و مشکل بوده اند .
توجه داشته باشید محصولات یاد شده را از هر شرکتی که خریداری نمایید ، فرقی نمی کند و هیچیک از شرکت های فروشنده مورد تائید و حمایت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و کانون سردفتران و دفتریاران و به طریق اولی (اینجانب) نمی باشند . تنها نکته ای که شاید لازم به یادآوری باشد اینکه دستگاه های الکترونیکی را با اخذ گارانتی و بهره مندی از خدمات پس از فروش ، خریداری نمایید . قیمت اسکنرها ، در رقابت شرکت ها با یکدیگر شکسته شده و در حال حاضر بین 300 تا 350 هزار تومان می باشد و امیدواریم با ورود رقبای جدید ، باز هم کاهش یابد .
تلاش دفتر توسعه فناوری و اطلاعات سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و دست اندرکاران سامانه ی ثبت الکترونیک اسناد این بوده که سخت افزار جدید PLAG AND PLAY و AUTORAN باشد تا نصب و راه اندازی آن در دفاتر اسناد رسمی ، بدون هیچ مشکلی صورت گیرد و وقفه ای در کار دفاتر ایجاد نکند .
نکاتی که در خصوص استفاده از اسکنر باید بدانیم :
در حال حاضر ، سند تنظیم می شود و پس از تائید صاحب سند ، در دفتر جاری ثبت می گردد . پس از ثبت سند و اخذ شناسه ، اوراق اصلی که حاوی شناسه سند و رمز تصدیق و بارکد می باشد ، چاپ می شود .
در این مرحله ، از اصحاب سند ، اثر انگشت اخذ می شود و ذیل اوراق و ثبت دفتر را امضاء می کنند . فعلا و در دوران پایلوت ، وقتی سند امضاء شده را تایید نهایی می کنیم ، باید به تعداد امضاء کنندگان ، اثر انگشت گرفته شده باشد . در غیر این صورت ، سامانه هشدار می دهد که آثار انگشت ناقص است و از تایید نهایی سند ، جلوگیری می کند . اما می توانیم با برگشت به سند و توضیح اینکه چرا اثر انگشت نگرفته ایم ، مثلا قطع سیستم ، معیوب بودن انگشتان و هر علت دیگر ، سند را تائید نهایی کنیم . لکن منبعد و در استانی که پایلوت استفاده از دفاتر الکترونیک خواهد شد ، شکل نهایی کار مورد آزمایش قرار خواهد گرفت . دفاتر این استان موظف خواهند بود با فرض اینکه دفاتر جاری حذف شده است و اخذ اثر انگشت الزامی است ، فرآیند تنظیم سند و اخذ شناسه و تائید نهایی آنرا بپیمایند تا مشکلات و ایرادات آن پدیدار شود و در فرصت باقیمانده "سامانیان" به رفع آن بکوشند .
نظر نویسنده :
نظر خودم را در خصوص استفاده از اسکنر اثر انگشت با طرح دو سئوال ارائه می نمایم :
چرا اثر انگشت اخذ می کنیم ؟
آیا اخذ اثر انگشت به روش فعلی ( تک انگشتی ) مفید است ؟
چرا باید در حالیکه قسمت اخیر تبصره 1 ماده 7 قانون جامع حد نگار (کاداستر) کشور مقرر داشته : " همچنین دفاتر اسناد رسمی مکلفند از کلیه اسنادی که در سامانه الکترونیک سازمان تنظیم می شود نسخه ای چاپی با امضای شخص یا اشخاص ذیربط به عنوان پشتیبان تهیه و بایگانی کنند " از ارباب رجوع اثر انگشت می گیریم ؟
یکی از دغدغه های همیشگی سردفتران در طول تاریخ دفاتر اسناد رسمی ، احراز هویت بوده است !
اینک و به واسطه ی بهره مندی از سامانه ی ثبت الکترونیک اسناد و ارتباطی که با پایگاه هویتی ثبت احوال برقرار شده است ، با ورود به بخش " اخذ مشخصات از ثبت احوال بر اساس شماره ملی و تاریخ تولد " صرفنظر از اینکه در سند هویتی ارائه شده ، چه مشخصاتی درج شده است ، اطلاعات صحیح را دریافت می نماییم و با روئیت عکس کارت ملی و تطابق مشخصات با پایگاه هویتی مزبور ، تا حدود زیادی احراز هویت انجام می شود .
اخذ اثر انگشت می تواند حلقه ی مکمل این مجموعه باشد . گرفتن اثر انگشت می تواند بازدارنده باشد ! شخص جاعل همزمان که سعی می کند با تغییر چهره و شبیه سازی خود به صاحب شناسنامه ، سردفتر را فریب دهد ، از سوی دیگر تلاش می کند ردی از خود به جا نگذارد .
گرفتن اثر انگشت به صورت الکترونیکی که امکان جستجو و تجزیه و تحلیل آنرا فراهم می آورد ، می تواند برای جاعل بسیار نگران کننده باشد .
منحصر به فرد بودن اثر انگشت : به صورت علمی ثابت شده است که از زمان حضرت آدم (ع) تا کنون هیچ دو انسانی دارای اثر انگشت یکسان نبوده اند . کسانی که به معاد اعتقاد ندارند می گویند چگونه ممکن است بعد از اینکه استخوان هایمان پوسیده شد و در زمین منتشر شد ، دوباره به حالت اول خود بازگردد و افراد از یکدیگر بازشناخته شوند ؟ خداوند متعال در سوره قیامت ، آیه ی 3 و 4 پاسخ می دهد :
أَيَحْسَبُ الْإِنسَانُ أَلَّن نَجْمَعَ عِظَامَهُ ﴿۳﴾
بَلَى قَادِرِينَ عَلَى أَن نُّسَوِّيَ بَنَانَهُ ﴿۴﴾
نه تنها استخوان های آنها را به حالت اول در می آوریم بلکه سر انگشتان آنها را نیز همانگونه که بوده ، مجددا خلق می کنیم . چرا خداوند وقتی از مشخص بودن افراد سخن می گوید از اثر انگشت صحبت می کند ؟ در سال 1880 بعد از تحقیقاتی که "سرفرانسیس گولت" انجام داد ، اثر انگشت به عنوان شیوه ای علمی برای احراز هویت افراد تبدیل شد . هیچ دو انسانی در جهان ، حتی دوقلوهای همسان ، دارای اثر انگشت یکسان نیستند و به همین دلیل است که پلیس ها از اثر انگشت برای شناسایی جنایتکاران در سطح جهان استفاده می کنند .
و حالا پاسخ سئوال دوم اینکه اخذ اثر انگشت به روش فعلی ، گر چه کارآمد و بازدارنده است ، ولی کافی نیست !
اگر قرار باشد شخص الف در ایندفتر اثر انگشت سبابه ی دست راست و در دفتر دیگر ( با بیان عذری ) اثر انگشت دیگر و به همین ترتیب در دفتر بعدی از دست دیگر خود استفاده نماید ، چون در بانک اطلاعات فراهم شده ، از این شخص آثار انگشت متفاوت دریافت شده است ، امکان تطابق آن وجود ندارد !
راه حل ، اخذ اثر انگشتان کامل دو دست در اولین مراجعه ی فرد است که این امر در صلاحیت دفترخانه نیست و در حال حاضر توسط سازمان ثبت احوال و اداره ی تشخیص هویت و پلیس آگاهی صورت می گیرد . نتیجه اینکه باید اثر انگشت اخذ شده در دفترخانه با یکی از این بانک های اطلاعات اثر انگشت مطابقت داده شود تا اطمینان بخش باشد .
تا رسیدن به فرم نهایی و مطلوب و حتی پس از آن ، مسئولیت احراز هویت افراد با شخص سردفتر است و از این امکان نیز بهره مند خواهد شد .
راه حل دوم استفاده از SMART CARD / FINGERPRINT READERS یا اسکنر اثر انگشتی است که قادر به خواندن کارت ملی هوشمند نیز باشد .
به زودی نمونه ای از این دستگاه توسط سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در ایندفترخانه پایلوت می شود . البته کارآمدی این دستگاه منوط به صدور کارت ملی هوشمند برای آحاد جامعه است .
به نقل از آقای علیرضا آوایی ، رئیس سازمان ثبت احوال ، در حاشیه ی مراسم تودیع و معارفه ی مدیران کل سابق و جدید ثبت احوال لرستان در خرم آباد ، " تا کنون کمتر از 3 میلیون کارت ملی هوشمند در سطح کشور صادر شده و طبق برنامه های صورت گرفته ، تلاش ما این است که طی این چند ماهه 6 تا 7 میلیون کارت ملی هوشمند در صورت تامین اعتبار و همکاری همه ی دستگاه های مرتبط صادر شود " .
در خاتمه ضمن تشکر از تمام عزیزانی که "بنچاق" را مورد لطف قرار داده و از آن بازدید می نمایند و عذرخواهی از بزرگوارانی که پاسخ سئوالات خود را با تاخیر دریافت کرده اند ، برای اعضای خانواده ی بزرگ دفاتر اسناد رسمی ، اعم از سردفتر و دفتریار و کارمند آرزوی توفیق و بهروزی دارم .
و من الله التوفیق
ارادتمند : فرامرز جمشیدی