شهری در وقف/ کسی در رامشیر سند ششدانگ ندارد
اهواز - موقوفه پلاک ۴۹ که کل شهر رامشیر در خوزستان را شامل می‌شود دردسرهایی برای ساکنان این شهر نفت‌خیز ایجاد کرده به‌گونه‌ای که کسی در این محدوده سند ششدانگ ندارد.
رامشیر یکی از شهرهای استان خوزستان است که از شمال با اهواز و از جنوب با امیدیه مجاورت دارد. این شهر در ۳۵ کیلومتری ماهشهر است و کار بیشتر مردم آن کشاورزی است.
این شهر که در ابتدا نام آن به نام موسس آن یعنی «سید خلف مشعشعی» که یکی از دانشمندان بزرگ حکومت مششعیان در خوزستان به شمار می‌رفت «خلف آباد» نام‌گذاری شد در حال حاضر نقش غیرقابل انکاری در تولید و صادرات نفت ایفا می‌کند.
بخشی از این شهر در حوزه شرکت بهره‌برداری نفت و گاز آغاجاری و بخشی دیگر آن در حوزه مسئولیت شرکت بهره‌برداری نفت و گاز مارون است که این دو شرکت بزرگ نفتی زیرمجموعه شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب به شمار می‌روند.
در حال حاضر علاوه بر مشکل بیکاری و نبود نمایندگی برخی دستگاه‌های دولتی در رامشیر، این شهر از مشکلی به نام وقف به‌شدت رنج می‌برد.
این شهر ۷۵ سال پیش توسط شیخ خزعل به یکی از همسرانش به نام نظام‌السلطنه مافی به‌عنوان مهریه بخشیده شد و این خانم نیز این شهر را به‌طور کامل وقف کرد.
این خانم درآمد حاصل از این وقف را به مداوای بیماران، کمک به ایتام و تحصیل دانش آموزان بی‌بضاعت اختصاص داد. به همین دلیل اکنون تمام زمین‌های شهرستان رامشیر کاملاً وقفی است و هیچ‌کس در این شهر سند ششدانگ ندارد. حتی نیمی از ساختمان فرمانداری رامشیر نیز وقف و مالک آن اوقاف است.
این امر اکنون به معضلی جدی برای مردم ساکن در شهرستان رامشیر تبدیل شده است به‌گونه‌ای که اغلب آنها یعنی حدود ۶ هزار خانه با مشکل مالکیتی مواجه هستند و ساکنان آنها قادر به در اختیار گرفتن کامل خانه و به عبارتی حتی گرفتن سند و وام مسکن هم نیستند.
فقدان سند مالکیت
رحیم خمیسی یکی از ساکنان این خانه‌های وقفی در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: با توجه به وقفی بودن اراضی شهر رامشیر، خانه‌های شهر رامشیر فاقد سند و قباله مالکیت رسمی هستند، به جز تعداد معدود و انگشت‌شماری از مردم که پس از طی مراحل قانونی، وقف عرصه خانه‌های خود را ابطال و سند رسمی دریافت کرده‌اند.
وی افزود: سایر مردم هیچ‌گونه سند مالکیت رسمی از خانه‌ها و اراضی خود ندارند و اداره ثبت‌اسناد و املاک صدور سند برای آنان را منوط به حل مشکل آنها با اوقاف و یا ابطال وقف عنوان کرده است. اداره اوقاف و امور خیریه نیز صدور سند مالکیت را منوط به بستن قرارداد اجاره با اوقاف دانسته تا در این صورت به اداره ثبت اجازه صدور سند مالکیت با ذکر وقف بودن سه دانگ از عرصه داده شود.
خمیسی عنوان کرد: بنابراین از مشکلات مهم شهر این است که مساکن و اراضی آن فاقد سند رسمی است. این موضوع باعث شده است املاک آن قابلیت وثیقه و پشتوانه بودن را نداشته باشد که این امر مشکلاک بسیاری به وجود آورده است.
مدیركل اوقاف و امور خیریه استان خوزستان نیز در مورد این موضوع گفت: تمام سعی و تلاش اوقاف این است كه در برابر امانت واقفان به‌درستی عمل كرده تا نیات واقفان به نحو احسن اجرا شود.
حجت‌الاسلام سید محمد طباطبایی در خصوص وقف بودن شهرستان رامشیر در استان خوزستان نیز گفت: سه دانگ از شهرستان رامشیر وقف است و عده‌ای به دنبال این هستند كه موقوفه را از وقف خارج كنند.
وی تصریح کرد: متأسفانه بسیاری از ساكنان این شهرستان حاضر به انعقاد قرارداد و پرداخت حق وقف نیستند. برخی‌ها سؤال می‌پرسند كه مشكل موقوفه رامشیر چه شد درحالی‌که موقوفه خودش مشکل‌گشا است اما برخی‌ها با قصد و نیات مشخص درصدد خروج وقف از وقفیت هستند كه با این كار نه‌تنها مشكلی را رفع نمی‌کنند بلكه ایجاد مشكل هم می‌کنند.
طباطبایی ادامه داد: به‌صورت كلی موقوفه هیچ مشكلی برای مردم ایجاد نمی‌کند و آنها ضمن انجام كارهای روزمره و معاملات خود تنها باید حق موقوفه را به اوقاف پرداخت كنند.
دو دیدگاه متفاوت
فرماندار رامشیر نیز در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص مشکلات مردم این شهرستان گفت: در زمان قاجار فردی به نام بتول نظام‌السلطنه، زمین‌های خود را وقف کرد و از آن زمان تاکنون کل پلاک ۴۹ که شهر رامشیر را در بر می‌گیرد به‌عنوان زمین‌های وقف‌شده، شناخته می‌شود.
سعید فیوضی عنوان کرد: در رابطه با حل نشدن مشکل وقف زمین تاکنون دو دیدگاه متفاوت وجود دارد. یک نگاه اینکه عمده مردم رامشیر معتقدند که زمین‌ها وقف نیستند و نگاه دوم سازمان اوقاف کشور است که اعتقاد دارد این زمین‌ها وقف است.
فیوضی ادامه داد: پس تا وقتی‌که سازمان اوقاف کشور مدعی است که زمین‌ها وقفی است و از طرفی دیگر عمده مردم قبول ندارند زمین وقف است این مشکل ادامه پیدا می‌کند و هر قدر پیگیری کنیم به نتیجه‌ای نمی‌رسیم.
فرماندار رامشیر اظهار کرد: در چنین شرایطی، تصمیمات دیگری هم در این زمینه اتخاذ شده که بر اساس آن، طرح تبدیل به احسن در قالب معاوضه اراضی اجرا می‌شود. به این صورت اگر یک یا دو هکتار از زمین‌های یک ناحیه در اختیار اوقاف قرار داشته باشد؛ در قالب معوض به همان مقدار در جای دیگری زمین به اوقاف داده می‌شود تا زمین‌های وقفی آزاد شود.
وی افزود: اما با این شرایط هنوز این موضوع اجرا نشده از طرفی منابع طبیعی می‌گوید زمین ندارم بنابراین نمی‌توانم زمین را آزاد کنیم چراکه منابع طبیعی باید زمین‌های خود را مشخص و اوقاف درباره آن نظر بدهد.
مشکلات شهرداری رامشیر
حتی در صدور پروانه ساختمانی، به علت نبود سند مالکیت رسمی، دیده شده که اختلافات متعددی درباره مالکیت زمین‌ها وجود دارد و اغلب برای یک قطعه زمین چند فرد ادعای مالکیت می‌کنند و با سند غیر معتبری از خود دفاع می‌کنند و برای شهرداری و مسئولان شهر مشکلاتی به وجود می‌آورند.
شهردار رامشیر در همین خصوص به خبرنگار مهر گفت: برای حل این مشکل، اردیبهشت‌ماه جلسه‌ای با حضور مدیرکل اوقاف، فرماندار و مدیرکل بازرسی استانداری خوزستان برای رسیدگی به موضوع برگزار شد.
خلف نیسی درباره مشکلاتی که این موضوع برای مردم شهر ایجاد کرده است، اظهار کرد: بلاتکلیفی و نداشتن سند و پرداختن اجاره زمین‌ها جزو مشکلاتی است که وقفی بودن زمین‌ها در رامشیر برای شهرداری و مردم به وجود آورده است.
وی افزود: از دیگر مشکلات مدیریت شهری در این زمینه عدم استفاده از تسهیلات بانکی و وام‌ها در امر ساخت‌وساز شهری است که علت آن وقف بودن اراضی و نامشخص بودن وضعیت این زمین‌هاست و همین امر ساخت‌وساز را در شهر از رونق انداخته است.
با وجود استخراج ۷۰۰ هزار بشکه نفت در روز از چاه‌های فعال در این شهرستان، وجود ۲۱ کارخانه سنگ‌شکن و ماسه، زمین‌های کشاورزی فراوان و منابع طبیعی خدادادی ، به علت اینکه کل زمین‌های شهر در وقف است این شهر به پیشرفت قابل‌اعتنایی در سال‌های اخیر نرسیده است.
در این شهر ۶ هزار خانه وجود دارد که تمام آنها در وقف هستند. انتظار مردم از مسئولین اوقاف این است که هر چه سریع‌تر تکلیف وقف در این شهرستان را روشن کنند تا آنها از بلاتکلیفی خارج شوند و برخی شرکت‌ها نیز که علاقه به سرمایه‌گذاری در این شهرستان دارند مجوز فعالیت به دست آورند.