مدیرکل دفتر مطالعات ارتباطات و فناوری های نوین مرکز پژوهش های مجلس، تاکید کرد: ضرورت تصویب زیرساخت حقوقی مستحکم برای استفاده از شبکه های پیام رسان داخلی
عضو هیات علمی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه تکنولوژی به خودی خود خنثی است و نحوه نگاه ما به تکنولوژی است که از آن فرصت یا تهدید می سازد، گفت: باید فرهنگ استفاده از تکنولوژی به تناسب توسعه آن ها در کشور اجرایی شود، نگاه ما به شبکه های اجتماعی خارجی باید نگاهی مبتنی بر فرهنگ بومی و توجه به منافع ملی باشد و از اتخاذ رویکرد تهدید یا فرصت صرف اجتناب شود.
شبکه‌های پیام‌رسان موبایلی نظیر وایبر، واتس اپ، تلگرام و...امکانات متعددی را در اختیار کاربرانشان قرار می‌دهند. دسترسی آسان و رایگان بودن استفاده از خدمات آنها، موجب شده چنین شبکه‌هایی با استقبال بالایی از سوی کاربران روبه رو شوند؛ این نکته حائز اهمیت است که ماهیت ابزارهای ارتباطی موبایل، همگانی بودن آنها است، بیشتر کاربرانی که از این برنامه‌ها استفاده می‌کنند باید بدانند تمامی اطلاعاتی که آنها از طریق اینترنت و این شبکه‌ها رد و بدل می‌کنند در جای دیگری ذخیره می‌شود، بنابراین با این توضیحات چگونه می‌توان امنیت خود را در چنین سرویس‌هایی بالا برد؟
آنچه کارشناسان امنیتی را نگران می‌کند، همان قوانین و توافقنامه‌های اولیه استفاده از این برنامه‌ها است که در هنگام نصب، توسط خود کاربر و در اکثر مواقع بدون خواندن کامل آن تأیید می‌شود. برای مثال، دسترسی و حتی الامکان تغییر اطلاعات شخصی کاربر توسط «وایبر» است که شامل فهرست تماس‌های خصوصی، تاریخچه مکالمات ورودی یا خروجی، فهرست تماس تمامی افراد، اطلاع از روند فعالیت‌های اجتماعی شما و برخی موارد دیگر می شود.
البته برخی کارشناسان پیشنهاد می‌کنند کاربران باید از نصب اپلیکیشن‌های مشکوک خودداری کنند بخصوص اگر از اندروید استفاده می‌کنند، همچنین بهتر است از مکان‌هایی که وای فای عمومی دارند استفاده نشود؛ اما این شبکه ها و دیگر شبکه‌های پیام رسان اینترنتی در کنار مزیت‌های خود معایبی نیز به دنبال دارند و می‌توانند بستری برای انجام جرم باشند، همان‌طور که پیامک یا تماس تلفنی معمولی نیز می‌تواند چنین بستری را فراهم کند. در چنین شرایطی امنیت این سرویس‌های پرمخاطب، تا چه میزان می‌تواند آسیب‌پذیر باشد؟
اما دکتر مهدی فقیهی، مدیرکل دفتر مطالعات ارتباطات و فناوری های نوین مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در گفت‌و گو با ماهنامه نسل چهارم با تاکید بر ضرورت تصویب و اجرایی شدن قانون حفاظت از داده های مجازی می گوید این بخش، زیرساخت حقوقی محکمی ایجاد می کند که می تواند استفاده از کاربردهای فناوری اطلاعات و از جمله شبکه های پیام رسان داخلی را افزایش دهد.
فقیهی اظهار کرد: در صورت تدوین، تصویب و اجرایی شدن قانون حفاظت از داده ها ، توسعه کاربردهای الکترونیکی نظیر سلامت الکترونیک و دولت الکترونیک رشد بیشتری پیدا می کند و همچنین اقبال به استفاده از شبکه های اجتماعی داخلی نیز افزایش می یابد.
وی با بیان اینکه وزارت ارتباطات می تواند نقش مهمی در تدوین لایحه مربوطه داشته باشد، تاکید کرد: در زمینه توسعه شبکه های اجتماعی داخلی که یکی از ضروریات توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشور است، بخش خصوصی باید نیازسنجی های لازم را ازمردم و کاربران انجام دهد تا متناسب با آن نیازها جنبه های فنی این شبکه ها تقویت شوند و قابل رقابت با نرم افزارهای پیامک رسان خارجی باشند.
عضو هیات علمی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه تکنولوژی به خودی خود خنثی است و نحوه نگاه ما به تکنولوژی است که از آن فرصت یا تهدید می سازد، گفت: باید فرهنگ استفاده از تکنولوژی به تناسب توسعه آن ها در کشور اجرایی شود، نگاه ما به شبکه های اجتماعی خارجی باید نگاهی مبتنی بر فرهنگ بومی و توجه به منافع ملی باشد و از اتخاذ رویکرد تهدید یا فرصت صرف اجتناب شود.
فقیهی با بیان اینکه علیرغم وجود نرم افزارهای پیام رسان بومی در داخل کشور، گرایش مشترکان موبایل به نرم افزارهای پیام رسان خارجی بیشتر است، افزود: البته شبکه های پیام رسان داخلی تقریبا کاربرد نرم افزارهای خارجی را دارد، ولی یکی از نقاط ضعف آن ها عدم اطلاع رسانی مناسب و کافی در این زمینه است و این در حالی است که بسیاری از اطلاع رسانی ها می تواند از طریق این شبکه ها صورت گیرد تا به نوعی برای آن ها نیز تبلیغات انجام شود؛ این در حالی است که در همه جا صحبت از نرم افزارها و شبکه های پیام رسان خارجی است و توسعه استفاده از نوع داخلی آن ها به کندی انجام می شود.
مدیرکل دفتر مطالعات ارتباطات و فناوری های نوین مرکز پژوهش های مجلس، با بیان اینکه در شبکه های پیام رسان خارجی مردم از سرویس های رایگانی استفاده می کنند که تا قبل از این باید برای دریافت این خدمات و سرویس ها هزینه پرداخت می کردند، اظهار کرد: امکانات نرم افزارهای داخلی نیز باید در چنین سطحی باشد تا اقبال به استفاده آنها زیاد شود.
اما بسیاری از فعالان بازرگانی کشور از طریق وایبر و یا تلگرام ارتباط سریع و مستقیمی با یکدیگر ایجاد کردهاند که همین موضوع باعث کاهش هزینههای بنگاههای کوچک شده است چون بسیاری از صاحبان مشاغل در شهرها و مناطق مختلف تنها با گرفتن عکس از محصول مورد نظر و گذاشتن آن در این شبکه ها پیگیری وضعیت آن را با سرعت بالا و هزینه کم انجام می‌دهند، در صورتی که برای انجام چنین زیرساختی در کشور باید ماه‌ها زمان و هزینه بسیاری را صرف می‌کردند.
بدون تردید فضای مجازی و فناوری اطلاعات در سرعت رشد اقتصاد کشور بسیار تاثیرگذار است و کشور ما نیز باید از این فناوری‌ها بهره‌مند شود و با سرعت و جدیت کمبودها و نقایصی که در این زمینه وجود دارد را جبران کند.
در هر حال ابزارهای ارتباطی هرکدام عملا دایرهای از مزایا و معایب را با هم دارند که این موضوع لزوم برخورد مناسب با آنها را گوشزد می‌کند و در این زمینه توسعه اپلیکیشن‌های بومی هم یکی از راهبردهای تشویق کاربران به سمت استفاده از برنامههای داخلی است، موضوعی که در دستور کار وزارت ارتباطات قرار دارد.