امسال تمام ایرانیان صاحب کارت هوشمند ملی می‌شوند / حذف فتوکپی مدارک با اجرای دولت الکترنیک
رئیس سازمان ثبت احوال کشور از هوشمندسازی کارت‌های ملی تمامی ایرانیان خبر داد و گفت: با هوشمند شدن کارت‌های ملی، امکان جعل اسناد به صفر می‌رسد.
رئیس سازمان ثبت احوال کشور از هوشمندسازی کارت‌های ملی تمامی ایرانیان خبر داد و گفت: با هوشمند شدن کارت‌های ملی، امکان جعل اسناد به صفر می‌رسد.
گروه اجتماعی خبرگزاری آنا- سارا امیری؛ کارت هوشمند ملی، کلید ورود به دولت الکترونیک محسوب می‌شود به همین دلیل از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. شناسایی شخص و تصدیق هویت، اثر انگشت الکترونیکی صاحب کارت، امضای دیجیتال، ثبت اطلاعات محرمانه با ضریب اطمینان بالاتر و ... از جمله کاربری‌های این کارت دیجیتال است. تجمیع کارت‌های هوشمندی که توسط سایر وزارتخانه‌ها و ارگان‌های دولتی صادر می‌شود در کارت ملی از طرح‌های هوشمندسازی است که این کار با هدف جلوگیری از چندین کارت هوشمند با هزینه بیت‌المال انجام می‌شود.
در خصوص برنامه‌های سازمان ثبت احوال برای هوشمندسازی کارت ملی و تجمیع کارت‌های هوشمند سایر وزارتخانه‌ها و همچنین کاربری مهم این کارت دیجیتال با حمید درخشان‌نیا، رئیس سازمان ثبت احوال کشور به گفت‌و‌گو پرداختیم.
- فاز بعدی پروژه کارت هوشمند در چه بازه زمانی انجام خواهد شد؟
جمعیت واجدین شرایط دریافت کارت هوشمند ملی بالای 60 میلیون نفر است و از این تعداد تا کنون موفق شدیم حدود 36 میلیون کارت را صادر کنیم. آمار افرادی که پیش ثبت‌نام انجام دادند از 42 میلیون نفر عبور کرده است.
همچنین تا پایان سال 96 سازمان ثبت احوال برای 37 میلیون و 500 هزار نفر کارت هوشمند ملی صادر و ارسال کرده است.
کارت‌های ملی که تا پایان سال 1389 صادر شده بود تا پایان سال 96 دارای اعتبار بود اما از آنجایی که اکثر جمعیت کشور در این بازه زمانی کارت ملی دریافت کرده‌اند، طبیعتا امکان انجام پیش ثبت‌نام و تولید کارت برای تمامی آنها در ماه‌های پایانی سال وجود نداشت، لذا بنده با وزیر کشور مذاکره انجام دادم که مهلت اعتبار‌ها تمدید شود، این موضوع در شورای معاونین وزارت کشور مطرح شد و مورد موافقت قرار گرفت که برای حفظ آسایش مردم مهلت اعتبار کارت‌های ملی کاغذی تا ماه‌های آغازین سال 1397 تمدید شود.
کارت هوشمند ملی یک پروژه ملی و کلید ورود به دولت الکترونیک محسوب می‌شود و هرجا لازم باشد که تصدیق هویت برای افراد انجام شود، به وسیله کارت هوشمند انجام خواهد شد. بنابراین سازمان ثبت‌احوال با قوت این کار را پیگیر خواهد کرد.
-اعتبار کارت‌های ملی کاغذی تا چه مدت تمدید خواهد شد؟
تمدید اعتبار کارت ملی برابر قانون در اختیار هیات وزیران است. ما درخواست کردیم که این اجازه را به وزیر کشور بدهند که ایشان متناسب با ضرورتی که وجود دارد، بتوانند در ماه‌های اولیه سال مهلت اعتبار را تمدید کنند تا ما بتوانیم با آرامش درخواست‌ها را از مابقی افراد دریافت و کارت‌های هوشمند را صادر کنیم.
- تجمیع کارت‌های موجود از قبیل گواهینامه، پایان‌خدمت، سلامت و... در چه بازه زمانی انجام خواهد شد؟
وزرای کشور و ارتباطات پروژه تجمیع کارت‌های هوشمند ملی را در هیات دولت مطرح کردند که این مساله مورد تایید اعضای هیات قرار گرفت که تمامی کارت‌های هوشمند که توسط سایر ادارات دولتی صادر می‌شود، در کارت هوشمند ملی تجمیع شود. این کار با هدف جلوگیری از موازی‌کاری برای تولید کارت هوشمند توسط سازمان‌های مختلف و پیشگیری از هزینه‌های بیت‌المال انجام می‌شود. اما باید توجه داشت تصدیق هویت، شناسایی ایرانیان و امضای الکترونیک ماموریت اصلی کارت هوشمند ملی است و زمانی که می‌گوییم کارت هوشمند به جای کارت ملی، سلامت یا گواهینامه و... مورد استفاده قرار می‌گیرد این به معنای این نیست که در تراشه کارت هوشمند اطلاعات مربوط به پایگاه‌های اطلاعاتی فوق‌الذکر در کارت نوشته شود.
هیچ اطلاعات اضافه‌ای جز اقلام هویتی افراد و امضای الکترونیکی روی تراشه کارت هوشمند ملی وجود نخواهد داشت، بلکه از این کارت به عنوان احراز هویت استفاده خواهد شد و هر سازمانی که کارت هوشمند صادر کرده یا می‌خواهد صادر کند از کارت ما برای ورود به پایگاه‌هایشان استفاده خواهند کرد.
-حریم خصوصی اطلاعاتی ایرانیان در داشبورد جمعیتی تا چه حد دیده شده و سطح دسترسی‌ها به این اطلاعات تا چه اندازه است؟
همان‌طور که در قانون پیش‌بینی شده محرمانگی یکی از اصول نظام آمار حیاتی است. یعنی باید اطلاعات اشخاص کاملا محرمانه باشد و به هیچ‌وجه اطلاعاتی که مربوط به هویت افراد است در اختیار دیگران قرار نگیرد و ما هیچ‌گاه اقلام هویتی افراد را به جز در موارد قانونی، تحت هیچ شرایطی در اختیار کسی قرار نمی‌دهیم. بنابراین مردم باید اطمینان داشته باشند که اطلاعات آنها کاملا حفاظت‌شده است و فقط در چارچوب قانون در اختیار خود فرد یا مرجعی که شخص اجازه می‌دهد، قرار می‌گیرد.
-اگر کارت هوشمند فردی مفقود شد و یا به سرقت برود آیا امکان جعل یا دسترسی به اطلاعات فرد وجود دارد؟
کارت هوشمند ملی یک کارت دارای استانداردهای جهانی است و موارد امنیتی بسیاری در آن رعایت شده است، بنابراین جعل این کارت غیرممکن است. لایه‌های امنیتی در این کارت پیش‌بینی شده است که نمی‌توان جعل آن را انجام داد اما اگر هم فیزیک کارت گم شود یا به سرقت برود هیچ‌جای نگرانی برای فرد وجود ندارد، زیرا به محض اینکه کارت خود را مفقود کند، می‌تواند به سازمان ثبت احوال اطلاع دهد، ما سریعا کارت را از اعتبار خارج می‌کنیم و یک کارت جدید را در اختیار فرد قرار می‌دهیم. ضمن اینکه فرد یابنده نیز نمی‌تواند از کارتی که پیدا کرده سوء‌استفاده کند، زیرا آنچه برای ما اهمیت دارد پایگاه اطلاعاتی جمعیتی کشور است. در واقع وقتی فردی با کارت هوشمند ملی به اداره‌ای مراجعه می‌کند، آن اداره مشخصات کارت را با آورده کارت مطابقت می‌دهد و بلافاصله به پایگاه ما وصل می‌شود. بررسی می‌شود که آیا این کارت دارای اصالت است؟ بنابراین در این مرحله اگر کارتی به سرقت رفته باشد جواب استعلام منفی خواهد شد.
-اطلاعات مربوط به کدام سازمان یا ارگان دولتی در کارت هوشمند تجمیع می‌شود؟
ما با توجه به مصوبه هیات وزیران و دستور وزیر کشور کارگروهی را تشکیل دادیم که این کارگروه مرکب از نمایندگان وزارتخانه‌های متعددی است. این کارگروه بررسی خواهد کرد که تجمیع در چه کارت‌های صورت گیرد. همچنین ما از وزارتخانه‌ها و ارگان‌ها درخواست کردیم که در صورت صدور کارت هوشمند حتما با این کارگروه هماهنگی لازم را انجام دهند یعنی ابتدا استعلام بگیرند و اگر ضرورتی بود این کار را انجام دهند.
-تاکنون چه تعداد از مراکز عمومی، دولتی، بانک‌ها و... به شبکه اطلاعاتی سازمان ثبت‌احوال وصل شده‌اند؟
حدود 130 وزارتخانه و موسسات عمومی به صورت برخط به پایگاه اطلاعات جمعیتی سازمان ثبت‌احوال کشور متصل هستند و ما در حال‌حاضر در 200 هزار نقطه کشور اطلاع‌رسانی انجام می‌دهیم. در واقع به محض اینکه استعلام انجام شود سریعا به آن پاسخ می‌دهیم؛ به گونه‌ای که در هر ثانیه بالای 6هزار استعلام را پاسخ می‌دهیم.
-در صورت تجمیع کارت‌ها، وقتی فردی به مرکزی مانند بیمارستان یا بانک مراجعه کند آیا متولیان بانک و بیمارستان به سایر اطلاعات فرد مانند تغییرات هویتی، وضعیت سلامت، خدمت وظیفه عمومی و ... دسترسی خواهد داشت یا هر ارگانی صرفا اطلاعات مربوط به خود را مشاهده خواهد کرد؟
همانگونه که مطرح شد در کارت هوشمند حریم خصوصی افراد حفظ شده است. اطلاعات هیچ اداره یا وزارتخانه‌ای در اختبار ثبت‌احوال و بالعکس قرار نمی‌گیرد.
-در ماه‌های پایانی سال گذشته شاهد حذف کپی از اوراق هویت بودیم، این طرح در کدام استان‌ها اجرا شده و آیا به صورت سراسری اجرا خواهد شد؟
حذف کپی از اوراق هویت به صورت آزمایشی در سه استان کشور از قبیل قم، خوزستان و سمنان اجرا شد، که امید است سال آینده با رفع اشکالات طرح آزمایشی برای همه استان‌ها بتوانیم فتوکپی را حذف کنیم. به دلیل اینکه کشور ما در بسیاری از زمینه‌ها توسعه پیدا کرده و نیازی نیست که مردم ما کاغذ مصرف کنند و به دنبال فتوکپی باشند. این نیز از اقداماتی است که با هوشمند شدن کارت‌های ملی صورت گرفت. در واقع اگر فردی بخواهد سندی را امضا کند باید کارت هوشمند ملی را به دفاتر اسناد رسمی ارائه کند. کارت ملی در دستگاه کارتخوان دفاتر اسناد رسمی قرار می‌گیرد و سپس از فرد اثر انگشت دریافت می‌شود اگر اثر انگشت با اطلاعات هویتی تطبیق داشته باشد سند به امضا خواهید رسید در واقع با این کار دفاتر اسناد رسمی از پایکاه اطلاعات جمعیتی کشور استعلام دریافت میکنند که با انجام این اقدام جعل اسناد به خصوص امضای اسناد ثبتی به صفر می‌رسد.
-حذف فتوکپی سال آینده در چند استان‌هایی اجرایی می‌شود؟
در حال حاضر در این سه استان به صورت آزمایشی انجام شده است. بخشنامه‌ای را دولت از طریق رئیس سازمان استخدامی انجام داده که این بخشنامه تبیین کرده در سال آینده همه سازمان‌ها تکلیف داشته باشند که این کار را انجام دهند. در واقع حذف فتوکپی در مراحل پایانی قرار دارد.
-حذف فتوکپی بر چه مبنایی انجام می‌شود؟
فتوکپی پس از هوشمند شدن کارت ملی معنایی ندارد، زیرا سازمان‌ها می‌توانند به صورت الکترونیکی از سازمان ثبت‌احوال استعلام لازم را دریافت کنند.
-برای فرهنگ نام‌گزینی به لحاظ فرهنگی چه اقداماتی توسط سازمان ثبت‌احوال کشور انجام شده است تا اسامی ایرانی – اسلامی گسترش پیدا کند، کما اینکه در سال‌های اخیر استفاده از اسامی جدید و بعضا غریب رو به افزایش است؟
سازمان ثبت‌احوال کشور فرهنگ نام‌گزینی را از سال 1385 آغاز کرده است و این کار را روزآیندسازی می‌کند. یک کمیته مشورتی در سازمان ثبت‌احوال به نام «کمیته نام» وجود دارد که متشکل از اساتید دانشگاه‌ها، اعضای فرهنگ زبان و... است. این کارگروه اسامی را از نظر واژه، معنا، موسیقی کلام، ریشه واژه، تعیین جنسیت (تطابق با جنسیت) و ... بررسی میکنند که در حال حاضر 6 هزار نام را بررسی و فهرست آن را در درگاه الکتریکی سازمان قرار داده‌اند تا افراد در صورت تمایل بتوانند به اسامی نام‌ها دسترسی داشته باشند این اقدام بر اساس تکلیفی که قانون بر دوش سازمان گذاشته تا نام‌های بیگانه وارد فرهنگ ما نشور انجام شده است. البته اگر خانواده‌ها نام‌های دیگری را غیر از این این فهرسا انتخاب کنند می‌توانند به کمیته مراجعه و پس از تایید نام آن را برگزینند. در صورتی که نام پیشنهادی افراد مورد موافقت قرار گیرد آن نام به فهرست اضافه خواهد شد.
-تا چه میزان با بحران سالمندی مواجه هستیم و با وضعیت جمعیتی کشور این بحران به چه میزان جدی است؟
جمعیت سالمندان کشور ما بیش از 5 درصد جمعیت کشور است، اما در سال‌های آینده تعداد سالمند‌ها رو به فزونی است. فرهنگ‌سازی برای تکریم سالمندی و ایجاد شرایط مناسب برای سلامت و زندگی آنها یکی از بندهای سیاست‌های کلی جمعیت است که توسط مقام معظم رهبری به تصویب رسیده، بنابراین ما باید توجه مسئولین را به این موضوع جلب کنیم که شرایط را برای سال‌های آتی آماده کنیم و آمادگی لازم را داشته باشیم تا محیط را برای حضور سالمندان آماده کنیم.
-آیا سازمان ثبت‌احوال هشدارهای لازم را به نهادهای متولی داده است؟
یکی از ماموریت‌های ثبت‌احوال علاوه بر ادغان اسناد هویتی، تولید و انتشار آمارهای جمعیتی و مهاجرتی کشور است. ما آمارهای وقایع حیاتی و همچنین آمارهای جمعیت و مهاجرت را استخراج می‌کنیم و روزانه، هفتگی، ماهانه، فصلی و سالانه منتشر می‌کنیم به صورت دیوارکوب، نشریه و... در اختیار متولیان امر قرار می‌دهیم بنابراین اطلاع‌رسانی درخصوص آمار به صورت مستمر در سازمان انجام می‌شود.