برگ سبز سند مالكيت خودرو نيست
وقتي خودرويي خريداري مي‌شود، پليس به‌عنوان يكي از بازوهاي اجرايي قوه مجريه، برگ سبز خودرو را صادر مي‌كند. برگ سبز در واقع به‌منظور شناسايي مكان و هويت صاحب پلاك از سوي پليس صادر مي‌شود و ارزش ديگري ندارد.
بعد از اعمال فرمول شوراي رقابت بر قيمت محصولات خودروسازان، شكاف قيمتي كه ميان محصولات خودروسازان در كارخانه و بازار وجود داشت از ميان رفت. به اين ترتيب قيمت بسياري از محصولات خودروسازان در بازار و كارخانه يكي شد، برخي محصولات همچنان در قيمتي بالاتر از قيمت كارخانه قرار گرفتند و برخي ديگر از محصولات نيز به زير قيمت رسمي در كارخانه رسيدند، اما در اين ميان برخي فعالان بازار خودرو معتقدند كه با نزديك شدن مرز قيمت‌ها در كارخانه و بازار، اين هزينه‌هاي انتقال سند است كه باعث مي‌شود فاصله نسبي ميان قيمت كارخانه و بازار همچنان بر جاي خود باقي بماند.
اين فعالان بازار عقيده دارند مي‌توان با تكیه بر برگ سبز خودرو هزينه‌هاي ناشي از ثبت سند را از ميان برداشت تا به اين ترتيب فاصله قيمت خودرو در كارخانه و بازار باز هم كمتر شود.
اين نظر برخي از فعالان بازار خودرو به چالش ميان دفاتر رسمي و پليس راهنمايي و رانندگي بازمي‌گردد.
در واقع از چند سال قبل كه اين چالش ميان اين دو آغاز شد، اين تصور شكل گرفت كه براي انتقال خودرو دو نهاد وجود دارد؛ يكي پلیس راهنمایی و رانندگی و ديگري دفاتر اسناد رسمی كه براي انتقال مالكيت خودرو مراجعه به يكي از اين دو مركز كفايت مي‌كند.
طي بيش از دو سال گذشته چالش زیرپوستی دفاتر اسناد رسمی و پلیس راهنمایی و رانندگی همین موضوع بوده است. پلیس می‌گوید حجت برای نقل‌و‌انتقال همان برگ سبز خودرو است و البته دفاتر ثبت اسناد رسمی می‌گویند بدون ثبت رسمی، نقل‌و‌انتقالات قانونی و رسمی نیست.
اگرچه رئیس قوه‌قضائیه نيز در زمستان سال گذشته دراین رابطه گفت: «تنظیم اسناد نقل‌و‌انتقال خودرو صرفا در صلاحیت دفاتر اسناد رسمی است و دستگاه دیگری حق ورود به این حوزه را ندارد»، اما همچنان برخي افراد تصور مي‌كنند مراجعه به دفاتر اسناد رسمي براي انتقال سند، در شرايطي كه برگ سبز خودرو وجود دارد، كار بيهوده‌اي است.
هرچند بر اساس ماده 29 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، مراجعه مردم به دفاتر اسناد رسمی برای انتقال خودرو الزامي است، اما پيش از اين در بعضی استان‌ها مراکز تعویض پلاک اعلام می‌کردند بعد از مراجعه به اين مراكز، احتیاجی به مراجعه به دفاتر اسناد رسمی نیست. مي‌توان گفت همين موضوع هم باعث شده است تا با گذشت زمان زيادي از اين موضوع، همچنان برخي افراد اين تصور را داشته باشند كه مراجعه به مراكز تعويض پلاك براي انتقال سند كافي است.
اما قانون در اين رابطه چه مي‌گويد و براي انتقال سند بايد به كجا مراجعه كرد؟
زمستان سال گذشته با توجه به اینکه مردم سردرگمي فراواني در رابطه با مسائل راجع به مالیات نقل‌و‌انتقال خودرو و حق‌الثبتی که دفاتر اسناد رسمی دريافت مي‌كردند، داشتند؛
رئیس کانون سردفتران و دفتریاران توضيحاتي را در رابطه با اين موضوع ارائه كرد.
محمدرضا دشتی‌اردکانی در اين رابطه گفت كه «قانون تکلیف همه را مشخص کرده و هر کس هم آن را بخواند مشخص است که نقل‌و‌انتقال در دفاتر اسناد رسمی انجام می‌گیرد و راهنمایی و رانندگی هم تعویض پلاک را انجام می‌دهد.»
به اين ترتيب اگرچه سردار مومنی، رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی کشور در همان زمان در يك نشست خبري در رابطه با تکلیف سند نقل‌و‌انتقال خودرو گفته بود که «از نظر ما و قانون، سند مالکیت پلیس رسمی است و دیوان عدالت نیز مشخص کرده که مسوولیت صدور سند مالکیت خودرو با پلیس است»، اما در نهايت کشمکش سازمان ثبت اسناد و راهنمایی و رانندگی، به سود سردفتران تمام شد.
بر همين اساس نمایندگان مجلس نيز با اصلاح ماده 29 لایحه نحوه رسیدگی به تخلفات و اخذ جریمه‌های مربوط به امور حمل‌و‌نقل و عبور و مرور وسایل نقلیه، مصوب کردند که نقل‌و‌انتقال خودرو فقط به موجب سند رسمی انجام شود.
برگ سبز خودرو مدرک خرید خودرو نیست
وقتي خودرويي خريداري مي‌شود، پليس به‌عنوان يكي از بازوهاي اجرايي قوه مجريه، برگ سبز خودرو را صادر مي‌كند. برگ سبز در واقع به‌منظور شناسايي مكان و هويت صاحب پلاك از سوي پليس صادر مي‌شود و ارزش ديگري ندارد. برگ سبز خودروهاي صفر توسط خودروساز و با كمك پليس به آدرس پستي صاحب خودرو پست مي‌شود و افرادي هم كه خودرو كاركرده‌اي را معامله مي‌كنند، هنگام مراجعه به مراكز تعويض پلاك، با دريافت پلاك برگ سبز خود را نيز دريافت مي‌كنند.
يك كارشناس خودرو در رابطه با برگ سبز به «آخر هفته» مي‌گويد: «با دارا بودن برگ سبز، يك راننده مي‌تواند با خودرويي كه سند آن به نام فرد ديگري است كار كند. به اين ترتيب چنانچه راننده مرتكب تخلفي شود، آن تخلف به نام صاحب خودرو ثبت نمي‌شود بلكه به نام صاحب پلاك ثبت مي‌شود.»
داود اسماعيلي در ادامه مي‌گويد: «بنابراين اگر تعويض پلاك را انجام دهيم، مالك پلاك شده‌ايم نه مالك خودرو، از سويي براي اينكه مسووليت حقوقي خودرو به لحاظ تخلفات راهنمايي و رانندگي به عهده صاحب پلاك باشد، بايد دست‌كم نيم دانگ از خودرو به نام آن فرد شود.»
با اين تفاسير توصيه كارشناسان اين است كه براي انتقال مالكيت خودرو به برگ سبز تكيه نكنيد و حتما با مراجعه به دفاتر ثبت اسناد، اين عمليات قانوني را اجرا كنيد اگر نه با وجود داشتن برگ سبز، خودرو همچنان به نام نفر قبلي باقي خواهد ماند و آن فرد يا وارثان او مي‌توانند در رابطه با خودرويي كه شما پول آن را پرداخت كرده‌‌ايد، مدعي شوند.
در حال حاضر هزينه انتقال سند در محضرها با قيمت‌هاي تعريف شده در قوه قضائيه ارتباط مستقيم دارد و براي هر خودرو متفاوت است، اما هزينه تعويض پلاك براي تمام خودروها 35 هزار تومان است كه اين مبلغ جدا از هزينه‌هاي پست و جانبي است.
هزينه انتقال سند در دفاتر ثبت اسناد، بسته به مدل خودرو و سال توليد آن متفاوت است اما اين هزينه ها در سراسر كشور با يك نرخ مصوب دريافت مي‌شود.